Inauguracja pierwszej odsłony Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej „Diagnostyka jajnika”

22 września wystartowała pierwsza Ogólnopolska Kampania Społeczna „Diagnostyka jajnika” pod hasłem „Rzuć cień podejrzenia na swoje jajniki”.

Jej celem jest przekonanie kobiet do regularnych badań ginekologicznych oraz sprawdzania swoich rodzinnych obciążeń nowotworowych. Ogólnopolska Organizacja Kwiat Kobiecości, która zorganizowała kampanię, przekonuje, że bardzo ważne jest wzajemne mobilizowanie się kobiet oraz edukacja w zakresie objawów i wczesnego wykrywania choroby. Zachęca do rozmów z siostrą, mamą, babcią na temat nowotworów kobiecych występujących w rodzinie, a jeśli takie występują – do wykonania badania w kierunku mutacji w genie BRCA1 i BRCA2. Ambasadorką kampanii została aktorka — Anna Dereszowska, która właśnie z powodu raka jajnika w wieku dziewięciu lat straciła mamę.

„Cichy zabójca” – rak jajnika

Każdego roku w Polsce rozpoznaje się około 3500 nowych zachorowań na raka jajnika, a umiera około 2 500 kobiet. Można powiedzieć, że statystycznie każdego dnia 9 Polek dowiaduje się, że ma raka jajnika. Nowotwory złośliwe jajnika są na 5 miejscu pod względem częstości zgonów u kobiet.

W przypadku raka jajnika sytuacja jest o wiele bardziej skomplikowana: nowotwór ten rozwija się „po cichu”, nie dając wczesnych specyficznych objawów, sugerujących, że coś niepokojącego dzieje się w ciele kobiety. Z tego też względu ten typ nowotworu bardzo często wykrywa się dopiero w zaawansowanym stadium – III lub IV, kiedy szanse na wyleczenie są niewielkie.

Wraz z rozwojem choroby pojawiają się jednak nieswoiste objawy ze strony przewodu pokarmowego czy moczowo-płciowego, które bardzo łatwo przeoczyć. Do niepokojących objawów, przedłużających się w czasie, należy zaliczyć: dyskomfort w jamie brzusznej, zaparcia na przemian z biegunkami, bóle w okolicy krzyżowej i w dole brzucha, zwiększony obwód brzucha, wzdęcia niezależnie od rodzaju spożywanych pokarmów i w różnym czasie, brak łaknienia, nudności i wymioty, ogólne zmęczenie i osłabienie, nieregularne miesiączki, częste oddawanie moczu, parcie na pęcherz, sporadycznie może pojawić się krwawienie z dróg rodnych oraz utrata masy ciała w krótkim czasie.

Ze względu na nietypowe objawy raka jajnika, bardzo istotne jest wykonywanie cyklicznych badań kontrolnych i przeprowadzanie szczegółowego wywiadu lekarskiego. Dodatkowo każda kobieta powinna obserwować swoje ciało. Podczas wizyty u ginekologa powinnyśmy powiedzieć o naszych ogólnych problemach zdrowotnych, nawet jeśli wydaje nam się, że nie mają one związku z funkcjonowaniem narządów rodnych. Pamiętajmy, że im wcześniej wykryjemy chorobę nowotworową, to większą mamy szansę na wyleczenie czy dłuższe życie.

Niestety w przypadku raka jajnika nie możemy mówić o efektywnych metodach badań skriningowych. Dzisiaj wiemy, że czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania na raka jajnika u pewnej grupy osób są predyspozycje genetyczne, m. in. dziedziczenie mutacji genu BRCA1 i BRCA2 oraz występowania raka piersi lub jajników w rodzinie.

Mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 dziedziczymy po naszych rodzicach. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety mogą być nosicielami uszkodzonej kopii genu, ale zwiększone ryzyko rozwoju nowotworów jajników i piersi dotyczy głównie kobiet (jeśli w rodzinie były odnotowane zachorowania na raka sutka u mężczyzn powinno się niezwłocznie wykonać w rodzinie badania w kierunku mutacji w genie BRCA). Nie można zatem nosicielstwa mutacji w genie BRCA1 i BRCA2 wiązać tylko z kobietami, ojciec – nosiciel mutacji w genie BRCA1 i BRCA2, może ją przekazać swoim dzieciom (synom i córkom).

Dlatego głównym założeniem kampanii społecznej „Diagnostyka jajnika” jest zachęcenie do rozmów w gronie najbliższych – z siostrą, mamą, babcią na temat nowotworów kobiecych występujących w rodzinie. Ta wiedza może być bezcenna. Choroby nowotworowe występujące w rodzinie mogą mieć bowiem związek z obciążeniem genetycznym. Dlatego też, jeśli w Twojej rodzinie występowały nowotwory takie jak rak piersi lub jajnika, warto byś regularnie wykonywała badania ginekologiczne, USG jajników i USG/mammografię piersi oraz wykonała badanie w kierunku mutacji w genie BRCA1 i BRCA2. Istnieje wtedy szansa, że nowotwór wykryjemy znacznie wcześniej.