Pfeil z powrotem Trennstrich
       
 

Otyłość a rak

Według opublikowanego niedawno Raportu WCRF/AICR otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia następujących nowotworów: gruczolakoraka przełyku, nerki, jelita grubego i odbytnicy, trzustki, pęcherzyka żółciowego, błony śluzowej macicy, piersi.

Wielu badaczy z całego świata prowadziło w ostatnich latach badania dotyczące związku nadwagi i otyłości z zapadalnością na nowotwory. Okazało się m.in., że zarówno nadwaga, jak i otyłość są związane z 83-procentowym wzrostem ryzyka wystąpienia pierwotnego nowotworu wątroby (Chen i wsp. 2012). Z większą masą ciała, wyższym BMI i podwyższoną zawartością tkanki tłuszczowej wiąże się także ryzyko wystąpienia chłoniaka i raka brodawkowatego tarczycy zarówno u mężczyzn, jak i kobiet (Xu i wsp. 2014). Prawdopodobieństwo wystąpienia tego ostatniego nowotworu u osób ze wskaźnikiem masy ciała (BMI) równym lub wyższym niż 25 kg/m2 jest znacznie wyższe (z kolei wysoki wzrost wiązał się ze spadkiem ryzyka wystąpienia tego nowotworu). Kobiety w wieku przedmenopauzalnym cierpiące z powodu otyłości są bardziej narażone na raka jajnika. Udowodniono również, że nawet 41% nowotworów macicy i ponad 10% nowotworów pęcherza, nerek, wątroby i jelita grubego może być spowodowane nadmierną masą ciała (Bhaskaran i wsp. 2014). Związek otyłości z zapadalnością na raka nie dotyczy nowotworów żołądka i płuc. Przeciwnie, w przypadku tego ostatniego nowotworu dodatkowe kilogramy są czynnikami ochronnymi, szczególnie u aktywnych i byłych palaczy.

Proces wpływu nadwagi lub otyłości na nowotworzenie jest bardzo złożony. Z pewnością tłuszcz zmagazynowany w okolicy talii podwyższa poziom niektórych hormonów, które mogą przyspieszyć proces nowotworowy (obwód talii u kobiet nie powinien przekraczać 80 cm, u mężczyzn – 94 cm). Powiązany z otyłością wysoki poziom estrogenu idzie w parze ze zwiększonym występowaniem ryzyka nowotworów hormonozależnych (piersi, trzonu macicy), zaś podwyższony poziom insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF) odpowiada za częstsze występowanie raka wątroby, chłoniaków nieziarniczych (u mężczyzn), raka okrężnicy i pęcherza moczowego (u kobiet). Z otyłością związany jest również wzrost produkcji adipokin regulujących wzrost komórek i procesy zapalne oraz zmieniona odpowiedź immunologiczna i stres oksydacyjny.

Biologiczne mechanizmy leżące u podstaw związku otyłości z ryzykiem powstania nowotworu nie zostały jak dotąd w pełni odkryte i przebadane.

Jednym ze sposobów obniżenia ryzyka zachorowania na raka jest profilaktyka i leczenie otyłości. W zrzuceniu zbędnych kilogramów najważniejsze są aktywność fizyczna oraz spożywanie produktów o niskiej gęstości energetycznej. Aktywność fizyczna poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego, obniża insulinooporność i poziom niektórych hormonów, które mogą wpływać na rozwój nowotworów.

Źródło: www.who.int, www.fundacjahilgiera.com, bit.ly/2fRSwN6