Pfeil z powrotem Trennstrich
       
 

Profilaktyka nowotworów
Obserwuj i badaj się, czyli jak wcześnie wykryć raka płuca

Nawet jeśli nic im nie dolega, palacze w wieku 55–74 lat, którzy przez kilkadziesiąt lat wypalali paczkę papierosów dziennie powinni rozważyć wykonanie niskodawkowej tomografii komputerowej klatki piersiowej w celu sprawdzenia, czy w ich płucach nie zagościł niechciany lokator.

Dlaczego w ogóle warto badać się pod kątem nowotworu płuc?

  • Wczesne wykrycie raka płuca daje spore szanse na wyleczenie. Niestety, obecnie w Polsce jedynie 22% przypadków raka płuc wykrywanych jest we wczesnych stadium.
  • Rak płuca nie daje na wczesnym etapie wyraźnych, specyficznych objawów.
  • W 95% nowotwór ten dotyczy palaczy, także tych, którzy palili w przeszłości.
  • Na nowotwory najczęściej chorują ludzie w średnim lub podeszłym wieku.

Rocznie w Polsce rocznie diagnozuje się około 23 tysiące nowych przypadków raka płuca i każdego roku mniej więcej tyle samo osób umiera z jego powodu. Rak płuca jest pierwszą przyczyną zgonu z powodu choroby nowotworowej. „W 2016 roku tylko 22% przypadków raka płuca było zdiagnozowanych w stadium miejscowym” – powiedział prof. Maciej Krzakowski, konsultant ds. onkologii klinicznej, podczas konferencji „Diagnostyka i leczenie raka płuca – obecnie i prognozy na przyszłość”.

Tymczasem w stadium miejscowym można zastosować różne rodzaje terapii: chemio- i radioterapię, a przede wszystkim operacyjnie usunąć guza. 75% leczonych pacjentów przeżywa co najmniej pięć lat od rozpoznania, czyli uznaje się ich za wyleczonych.

47% przypadków raka płuca wykrytych było w 2016 roku w stadium rozsianym (przerzuty w odległych narządach), 32% – w stadium regionalnym, czyli wtedy, gdy nowotwór zaatakował już pobliskie tkanki.

Obecny na konferencji prof. Dariusz M. Kowalski z Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej w Centrum-Instytucie Onkologii powiedział: „Jeszcze 10-20 lat temu średni czas przeżycia chorego z diagnozą raka płuca wynosił 3 do 6 miesięcy. Dziś ten okres liczymy nie tylko miesiącach, ale latach. W niektórych przypadkach – kilkunastu latach”.

Oto najczęściej spotykane objawy raka płuca:

  • kaszel
  • duszności
  • częste zapalenia płuc
  • chrypka i przewlekły kaszel
  • dolegliwości bólowe
  • podwyższona temperatura
  • osłabienie
  • utrata masy ciała.

„Problem w tym, że większość chorych na raka płuca to palacze i często nie zwracają oni uwagi na kaszel. Warto się obserwować i iść do lekarza, kiedy kaszel nie znika, kiedy nie reagujemy na leczenie objawowe. Naszą uwagę powinna też zwrócić zmiana charakteru kasłania. Chrypka pojawia się najczęściej wtedy, kiedy zaczyna dochodzić do przerzutów” – alarmuje prof. Maciej Krzakowski. Ekspert zaleca, by palacze wykonywali okresowo RTG klatki piersiowej w ujęciu przednim i bocznym. Może to umożliwić wykrycie zmian w płucach.

Wracając do tomografii komputerowej: czy rzeczywiście jest ona pomocnym narzędziem we wczesnym wykrywaniu raka płuca?

W pewnych grupach ryzyka badacze zalecają niskodawkową tomografię komputerową klatki piersiowej. Skuteczność tej metody wykazały dwa duże badania populacyjne przeprowadzone w krajach Beneluksu i w USA, gdzie przebadano około 54 tysiące obecnych i byłych palaczy nie mających objawów rozwijającej się choroby. Uczestników badania podzielono losowo na grupy, które co roku miały wykonywaną niskodawkową tomografię komputerową klatki piersiowej lub RTG. Zaobserwowano, że w grupie wykonującej TK ryzyko śmierci z powodu raka płuca w ciągu 7 lat obserwacji po badaniu spadło o 15-20% w porównaniu do grupy, u której wykonywano RTG. Wynik ten oznacza, że w grupie poddawanej TK było o około trzy zgony na 1000 osób mniej w porównaniu do grupy poddawanej RTG. Zmiany w płucach, niekoniecznie oznaczające nowotwór, wykryto u 24,2% członków grupy z TK i u niemal 7% w grupie RTG. Podobne wyniki uzyskano w badaniu europejskim.

Choć zarówno tomografia komputerowa, jak i badanie rentgenowskie narażają na szkodliwe promieniowanie, może warto rozważyć korzystanie z nich? Pamiętajmy: im wcześniej wykryty nowotwór, tym większe szanse na wyleczenie. Tymczasem, aby uchronić się przed rakiem płuca, najlepiej nie palić i prowadzić zdrowy, aktywny tryb życia. Jeśli nadal palisz – rzuć palenie! Choć ryzyko zachorowania na raka płuca zmniejsza się dwukrotnie dopiero po 15 latach od ostatniego papierosa, i tak warto.

(Źródło: J. Wojteczek, zdrowie.pap.pl)