Nowe terapie w onkologii
Rak trzustki u nosicieli mutacji BRCA: z olaparibem prawie jedna czwarta bez progresji po dwóch latach

Rak trzustki jest wciąż uważany za jeden z najtrudniejszych nowotworów w leczeniu - z odpowiednio słabym rokowaniem. Tym bardziej cieszą pozytywne doniesienia dla grupy pacjentów z tą chorobą.

Na dorocznym kongresie ASCO (American Society of Clinical Oncology) w Chicago zaprezentowano dane z randomizowanego badania III fazy POLO (Pancreas Cancer Olaparib Ongoing), które wykazało, że leczenie podtrzymujące olaparibem (jednym z inhibitorów PARP) znacząco opóźniło postęp choroby u pacjentów z przerzutowym rakiem trzustki i mutacją BRCA. Mediana czasu do progresji nowotworu (przeżycie wolne od progresji, PFS) została praktycznie podwojona z 3,8 miesiąca w grupie placebo do 7,4 miesiąca w przypadku grupy badanej przyjmującej olaparib. Równolegle z prezentacją na ASCO badanie zostało opublikowane w „New England Journal of Medicine”.

U 22% brak progresji po 2 latach

W opisywanym badaniu pacjenci, u których nie wystąpiła progresja nowotworu po otrzymaniu początkowej chemioterapii opartej na pochodnych platyny, zostali losowo przydzieleni do grupy placebo lub do grupy otrzymującej doustnie olaparib w dawce 300 mg dwa razy na dobę). Po dwóch latach rak w grupie pacjentów przyjmujących inhibitor PARP progresja choroby nie wystąpiła u 22,1% leczonych. Wskaźnik ten wynosił tylko 9,6% w grupie placebo. Leczenie olaparibem zapewniło zatem doskonałą kontrolę choroby u części pacjentów nawet po dwóch latach.

Dane dotyczące przeżycia nie są obecnie pełne, powiedziała kierownik badania prof. Hedy L. Kindler z University of Chicago Medicine podczas konferencji prasowej. W analizie okresowej uzyskane wyniki znajdują pełne potwierdzenie. Dr Suzanne Cole z Oklahoma Society of Oncology jest podekscytowana wstępnym wynikiem badań: „To duży krok naprzód. To pierwsze badanie ukierunkowane na terapię raka trzustki olaparibem, a leczenie zapewniło doskonałą kontrolę choroby u części pacjentów, nawet po dwóch latach”. Ważną konsekwencją badania Amerykanów może być zwiększone wykorzystanie testów genetycznych w procesie leczenia i diagnostyki raka trzustki: „Naszym obowiązkiem jest poszukiwanie tej mutacji u wszystkich pacjentów z rakiem trzustki!”

Dr Cole przytoczyła znamienny przykład jednego z jej pacjentów: brat chorego mężczyzny cierpiał na ten sam nowotwór i zmarł w ciągu kilku miesięcy od rozpoznania raka trzustki. Kiedy on sam otrzymał diagnozę - a rak dał już przerzuty na wątrobę - w badaniu krwi stwierdzono u niego mutację genu BRCA. Pacjent został włączony do badania, otrzymywał olaparib i cieszy się obecnie dobrą jakością życia. Od momentu diagnozy żyje już dwa i pół roku, natomiast przerzuty do wątroby zmniejszyły się.

Testy na nosicielstwo muracji genu BRCA nie są obecnie rutynowe - a powinny być

Według prof. H.L. Kindlera, około 4 do 7% pacjentów z rakiem trzustki występuje mutacja w jednym z dwóch genów BRCA. Jak dotąd jednak pacjenci ci nie są rutynowo poddawani badaniom genetycznym.

W opisywanym badaniu POLO przebadano 3315 pacjentów z przerzutowym rakiem trzustki. W 247 przypadkach stwierdzono mutację genu BRCA1 lub BRCA2. 154 pacjentów randomizowano w stosunku 3:2 po tym, jak nie wykazali progresji w ciągu co najmniej 16 tygodni początkowej chemioterapii opartej na pochodnych platyny: 92 z nich otrzymywało olaparib jako leczenie podtrzymujące, 62 - placebo. Leczenie rozpoczęto 4 do 8 tygodni po ostatniej dawce chemioterapii.

Zarówno po upływie 6, jak i 12, 18 oraz 24 miesięcy odsetek osób, u których nie wykazano progresji choroby, był co najmniej dwa razy wyższy w grupie przyjmującej olaparib niż w grupie placebo. Olaparib obniżył ryzyko progresji choroby o 47% (HR 0,53). Po roku co trzeci pacjent zażywający olaparib nie miał żadnych objawów progresji. Wskaźnik ten wynosił tylko 14,5% w grupie placebo. Po dwóch latach odpowiednie wskaźniki wynosiły 22,1% dla grupy badanej i 9,6% dla grupy placebo.

Prof. Kindler i dr Cole oczekują, że ich badanie zmieni obecnie stosowane praktyki w diagnostyce (badania w kierunku mutacji BRCA) i terapii raka trzustki: „Możemy wkroczyć w nową erę w leczeniu raka trzustki - po raz pierwszy możemy użyć biomarkera, by dobrać optymalną terapię. Chcemy przyjrzeć się wynikom długoterminowym, aby ocenić pełne znaczenie wyników badań”. Badacze mają nadzieję zaprezentować wyniki przeżycia całkowitego jeszcze w tym roku.

(Źródło: deutsch.medscape.com; Zdjęcia: lom123 - stock.adobe.com)